Frontmania 2025: Mijn Eerlijke Verhaal
Mijn tweede keer op Frontmania in Utrecht—het goede, het vervelende, en de talk die me eindelijk deed bloggen na 3 jaar in Nederland.

Terug naar Frontmania
Gisteren ging ik voor de tweede keer naar Frontmania. Het is een gespecialiseerde frontend-conferentie waar experts over hun vak praten. Dit jaar voelde anders—minder sponsors dan gebruikelijk, waarschijnlijk omdat bedrijven de riem aanspannen in deze economie.
De Talks
Karaoke in de Browser
De eerste sessie ging over het bouwen van een karaoke-app met Web APIs. De spreker liet zien hoe je iets cools kunt maken met HTML5 en JavaScript zonder al te complex te worden. Maar hier komt het: het werd saai. Veel te veel tijd besteed aan implementatiedetails, slides vol code. Ik merkte dat ik afdwaalde.
Begrijp me niet verkeerd—het is een leuk side project voor je GitHub. Maar de presentatie had beter gekund. Minder code, meer verhaal misschien?
WebContainers—Complex maar Interessant
Daarna: WebContainers. Dit was fascinerend! Het idee is dat je een echte Linux-terminal in je browser kunt draaien. Denk aan de Nuxt playgrounds, maar dan overal.
Eerlijk gezegd ging sommige stof boven mijn pet. Ik zit niet diep in backend-dingen, dus toen het technisch werd, raakte ik het spoor kwijt. Maar Jafar Rezaei (die trouwens een gave website heeft) deed geweldig werk met vereenvoudigen waar hij kon. Dit soort innovatie maakt conferenties waardevol.
Frontend is Dood zoals Wij Het Kennen
Dit was het hoogtepunt. Nir Kaufman, een Google Developer Expert waar ik nog nooit van gehoord had, gaf een keynote genaamd "Frontend is Dood zoals Wij Het Kennen"—actueel, gezien alle Cursor AI en GitHub Copilot buzz met Claude en OpenAI modellen.
Hij begon met een grap en deed toen iets briljants: hij vergeleek de evolutie van frontend met de menselijke geschiedenis met behulp van AI-gegenereerde afbeeldingen. Pure backend-dagen (Java, .NET, PHP) = Steentijd. De Renaissance van frontend frameworks. Je snapt het idee.
Maar dit raakte me echt: Hij is een meesterverteller. Elk onderdeel had minstens één grap. Zelfs als hij struikelde, hield hij je geboeid. Zijn structuur was perfect—eerste derde: context, tweede derde: voorbeelden en visuals, laatste derde: praktisch advies.
De Kernboodschap
We hebben jaren gediscussieerd over waar we renderen: server, client, of beide. We toonden gebruikers een pagina gemaakt van gerenderde stukken.
Maar dat verandert. De nieuwe trend is chatbots.
Weet je nog toen OpenAI net apps lanceerde die in chat-vensters draaien? Dat is de toekomst. Waar gebruikers echt om geven is het kerncomponent—niet je navigatiebalk, niet je advertenties, niet de opvulling. Alleen het ding dat hun probleem oplost.
Zijn advies: optimaliseer je apps voor chatbots. Bouw componenten die prachtig werken in chat-interfaces. Maak het gebruikers makkelijk om met je product te interageren, precies waar ze al zijn.
Mijn Conclusie
Dit raakte me hard. De apps die ik in mijn hoofd heb—misschien hebben ze helemaal geen topnavigatie of footers nodig. Misschien kan ik al die "middeleeuwse website"-dingen overslaan en gewoon een chatbot bouwen met goed ontworpen componenten die de behoefte van de gebruiker oplossen. Betere UX, sneller op de markt. Win-win.
OpenTelemetry en het Accentprobleem
Er was een sessie over OpenTelemetry voor frontend. Interessant onderwerp, maar ik kon het niet volgen. De presentator had zo'n dik Brits accent dat ik (en ik weet zeker dat velen anderen ook) het gewoon... niet kon verstaan.
Notitie aan organisatoren: ondertiteling volgende keer?
Debug Like a Pro
De laatste talk was van een andere Google Developer Expert over debuggen in Chrome. Kleine ruimte, vol met mensen die achterin stonden. De presentator was duidelijk zenuwachtig—echt zenuwachtig. Twee redenen, denk ik: de menigte, en haar slides waren niet helemaal klaar.
Ze besteedde de eerste 7-8 minuten aan een poll, waarbij ze zei dat ze de talk zou aanpassen op basis van de resultaten. Maar toen... ging ze gewoon door haar slides in volgorde. Het onderwerp was veelbelovend—"Debug Like a Pro"—maar we leerden vooral over een paar Chrome-tabs. Om eerlijk te zijn waren er 2-3 nieuw voor me en ook echt nuttig!
Het Mooie Moment
Dit bleef bij me hangen: het publiek was geweldig. Vanaf het begin probeerden mensen haar vertrouwen te geven. Ze moedigden haar aan, hielpen haar doorgaan, verminderden haar stress. Het was een oprecht aardig gebaar.
Ik leerde iets van dat publiek. Als we iemand kunnen helpen, moeten we proberen hun zenuwen te kalmeren, ze op te tillen. Dat moment was waardevoller dan welke debugging-tip ook.
Was Het Het Waard?
Niet elke talk was geweldig. Sommige waren saai, sommige kon ik niet volgen, sommige hadden zenuwachtige sprekers. Maar eerlijk? Als ik door zelfs één talk geïnspireerd raak, is dat genoeg.
En het werkte duidelijk—want hier ben ik, mijn eerste blogpost aan het schrijven na drie jaar, drie maanden en negen dagen in Nederland.
Ik ben Keyvan Mahmoudi, en ik hoop vanaf nu veel meer te schrijven.